De uitstekende analyse van senator Roland Duchâtelet

Andere werelden, andere besluitvorming

Bron: De Tijd 24/04/2010

De splitsing van de partijen en de federalisering hebben niet tot meer welvaart geleid, integendeel.

Duizend mensen samenbrengen, informeren en unaniem laten beslissen over een ingewikkeld onderwerp is normaal niet mogelijk. Met een groep van tien bestaat die kans, maar het is een uitdaging. Met vijf lukt het soms, met twee lukt het vaak. Dat is ook de reden waarom grote raden van bestuur niet als werkbaar gelden en het dagelijks bestuur van een bedrijf typisch bij één of twee personen geconcentreerd wordt.

In de politiek zijn de kiezers de aandeelhouders, de parlementen de raden van bestuur en de regering(en) het dagelijks bestuur.

De omvang van de structuren in de politiek zijn een beduidende handicap in de besluitvorming en dus voor de efficiëntie van de organisatie van onze maatschappij.

Tegenover andere landen is de situatie in België dubbel zo moeilijk. Inderdaad, in ons parlement stemmen socialisten tegen iets waar andere socialisten voor zijn. Dat komt omdat de Franstalige socialisten in de regering zitten, de sp.a niet. Dat zou echter niet anders zijn voor de liberalen of de christendemocraten, wanneer bijvoorbeeld de MR in de regering zou zitten en Open VLD niet.

In geen enkel ander land zijn partijen opgesplitst naar taal, ook al spreekt men er verschillende talen, zoals in Zwitserland. Ook in België waren de partijen tot 50 jaar geleden niet opgesplitst. Er waren bijgevolg minder partijen nodig om een regering te vormen, en er waren minder partijvoorzitters. Het is duidelijk dat een land besturen gemakkelijker gaat met minder partijen.

De splitsing van de partijen naar taalrol en de federalisering hebben niet tot meer welvaart geleid, integendeel. Onze geldelijk uitgedrukte welvaart, het bbp, is er in verhouding tot andere landen op achteruitgegaan. Dat is uiteraard te wijten aan de vermeerdering van het ‘bestuurlijk apparaat’, dat sindsdien meer dan verdubbelde in omvang, maar ook aan de meer ingewikkelde besluitvorming.

De vraag is of anno 2010 de taal een fundamenteler element is in de politieke keuze dan de typisch maatschappelijke waarden volgens dewelke de politieke partijen in andere landen zijn opgedeeld. Het is in die zin moeilijk te begrijpen dat liberalen van alle landen in het Europees Parlement één fractie vormen onder leiding van Guy Verhofstadt, terwijl de MR en de Open VLD géén gemeenschappelijke fractie hebben in het Belgische parlement. Hetzelfde is waar voor socialisten en christendemocraten.

Als dit land de voorbije 50 jaar maar één socialistische, één christendemocratische en één liberale partij zou hebben gehad, zou er nooit een BHV-probleem zijn geweest. Dat is zeker.

Roland Duchâtelet leidt Melexis, de fabrikant van computerchips voor de autosector. Hij is senator voor Open VLD.