Vlaams minister-president Kris Peeters lanceerde onlangs de “hernieuwde” idee om een “dialoog van Gemeenschap tot Gemeenschap” op te starten.
Het is volkomen onzin – om het woord volksverlakkerij niet in de mond te nemen – dat de minister-president in zijn nota onomwonden verwijst naar “andere confederale staten”. Ten eerste: een confederale “staat” is een contradictio in terminis (een confederatie is immers een bond van onafhankelijke staten). Ten tweede: er bestaan op de wereld geen confederale staatsstructuren: zij evolueerden naar een federale structur (bijvoorbeeld: Zwitserland) of vielen volledig uit elkaar (bijv: Servië-Montenegro).
De bevoegdheid om bevoegdheden te verdelen ligt krachtens de Belgische Grondwet exclusief bij het federale Parlement. Ze ligt niet bij de deelstaten: noch bij de gemeenschappen, noch bij de gewesten. Deze handelswijze druist derhalve in tegen de Grondwet. Men kan zelfs in het voorstel-Peeters niet spreken over een dialoog der deelstaten, daar de gewesten niet als dusdanig betrokken zijn. Het is zelfs géén dialoog tussen gemeenschappen, want dan zou de Duitstalige gemeenschap op dezelfde manier moeten vertegenwoordigd zijn dan de Vlaamse en de Franse.
In realiteit is deze “interinstitutionele dialoog” een manier om via de twee grote deelstaten het federale niveau (lees: de Belgische staat) onderuit te halen. De Vlaamse en de Franse Gemeenschap onderhandelen – als betrof het twee onafhankelijke staten – over wat ze nog samen willen doen. Dat is het uitgangspunt van confederalisme, een stelsel dat louter functioneert via diplomatieke onderhandelingen. Democratische relaties gebeuren daarentegen tussen de vertegenwoordigers van rechtssubjecten van een staat. Diplomatieke onderhandelingen tussen staten geschieden achter gesloten deuren door organen die door de burger niet ter verantwoording kunnen geroepen worden (in de nota: “strikte confidentialiteit”).
De vraag stellen of deze diplomatieke handelswijze het Belgisch, meertalig samenlevingsmodel efficiënter, transparanter en vooral democratischer zal maken is ze dan ook beantwoorden.
