Het taalnationalisme bezondigt zich aan een cruciale fout tegen de logica en de moraal zelve. Mensen uit de N-VA, het VB, maar ook uit andere traditionele partijen nemen vaak “feiten” als uitgangspunt voor hun politieke redeneringen. Het gaat dan om het bestaan van transfers, om (eenzijdig benaderde) verschillen, om het niet (meer) bestaan van nationale partijen, om de nieuw verworven onafhankelijkheid van bepaalde, vaak Oost-Europese staten …
Steeds gaat het hier om feiten of gebeurtenissen die vaak voorgesteld worden als (natuurlijke) evoluties. Feiten en gebeurtenissen kunnen echter nooit een uitgangspunt zijn om een ideologisch standpunt uit af te leiden. Het is niet omdat iets plaatsvindt, dat iets daardoor an sich “goed” of “juist” is. Het is niet omdat partijen gesplitst zijn dat deze evolutie niet betreurd worden mag. Een ideologie die een morele basis heeft moet vertrekken vanuit een analyse van de gebeurtenissen en van daaruit haar epistemologisch begrippenarsenaal opbouwen. De analyse impliceert de vaststelling en de toetsing van deze vaststelling aan het algemeen belang. De vaststelling op zich is in epistemologisch kader onvoldoende. Zo is de redenering: Vlaanderen en Wallonië/Franstalig België hebben andere partijen → Ze vormen dus twee democratieën → België moet gesplitst worden intellectueel onvoldragen.
Volgende vragen worden niet gesteld: waarom bestaan er andere partijen? Is dit een goede zaak in Belgische en Europese context (gegeven bijv. het feit dat bedrijven transnationaal fuseren en dat problemen zich op afspelen op steeds grotere niveaus)? … Nemen we bijvoorbeeld volgende redeneringen: Er zijn sociale ongelijkheden (15% leeft onder het armoede-niveau) → Deze kloof bestaat → Laten we dit aanvaarden en ons richten op de 85% die wel over voldoende bestaansmiddelen of nog: Er is oorlog in de wereld → De wereld is een onveilige plaats → Laten we ons hierbij (op politiek vlak althans bij) neerleggen. Niemand zal aanvechten dat onderstaande twee redeneringen immoreel zijn. Zij maken immers niets de sprong van het feit naar een beschouwing over dat feit. Idem zo voor de separatistische theorie.
